18 *Vậy anh em hãy nghe dụ ngôn người gieo giống. 19 Hễ ai nghe lời rao giảng Nước Trời mà không hiểu, thì quỷ dữ đến cướp đi điều đã gieo trong lòng người ấy : đó là kẻ đã được gieo bên vệ đường. 20 Còn kẻ được gieo trên nơi sỏi đá, đó là kẻ nghe Lời và liền vui vẻ đón nhận. 21 Nhưng nó không đâm rễ mà là kẻ nhất thời : khi gặp gian nan hay bị ngược đãi vì Lời, nó vấp ngã ngay. 22 Còn kẻ được gieo vào bụi gai, đó là kẻ nghe Lời, nhưng nỗi lo lắng sự đời, và bả vinh hoa phú quý bóp nghẹt, khiến Lời không sinh hoa kết quả gì. 23 Còn kẻ được gieo trên đất tốt, đó là kẻ nghe Lời và hiểu, thì tất nhiên sinh hoa kết quả và làm ra, kẻ được gấp trăm, kẻ được sáu chục, kẻ được ba chục.”
Bây giờ hãy nghe tinh thần của dụ ngôn đây: Chúng ta có bốn loại thửa ruộng: Những thửa mầu mỡ, những thửa đầy gai góc, những thửa lởm chởm sỏi đá, những thửa xiên xéo đường đi.
Chúng ta cũng có bốn loại tinh thần:
* Chúng ta có những tinh thần ngay thẳng, những tinh thần thiện chí, được sửa soạn bằng công việc của họ, bằng công việc tốt của một tông đồ, tông đồ thực sự, vì có những kẻ chỉ có tên là tông đồ mà không có tinh thần. Chúng là kẻ sát nhân đối với linh hồn đang ở trên đường đào tạo hơn là chính chim chóc, gai góc, sỏi đá. Với tính cố chấp của chúng, sự vội vã của chúng, lời quở trách của chúng, sự dọa nạt của chúng, chúng làm cho họ lạc đường tới nỗi họ xa lìa Thiên Chúa vĩnh viễn. Lại có những kẻ trái ngược lại: vì được tưới đẵm liên tục bởi một sự tử tế đặt không đúng chỗ, chúng làm hư hạt giống vì đất qúa ướt. Bởi thiếu thận trọng, họ làm cho các linh hồn họ săn sóc thành yếu nhược. Nhưng ở đây chúng ta chỉ nghĩ đến những tông đồ thực sự, những kẻ là tấm gương trong của Thiên Chúa. Họ có tình phụ tử, lòng thương xót, kiên nhẫn, đồng thời mạnh mẽ như Chúa của họ. Đó, những linh hồn được chuẩn bị bởi họ, và bởi ý muốn riêng của các linh hồn ấy, sẽ giống như thửa ruộng mầu mỡ, không sỏi đá, không gai góc, sạch sẽ mọi cây cỏ gấu và cỏ lùng. Nơi họ phát triển thịnh vượng lời Chúa và lời: mỗi hạt giống nảy sinh một bụi lúa với những bông, hạt thì cho một trăm, hạt thì sáu mươi, hạt thì ba mươi. Giữa những kẻ theo Thầy có những kẻ như vậy không? Chắc chắn là có, và họ sẽ là những vị thánh. Trong đám họ, có người của mọi tầng lớp, thuộc mọi nước. Có cả những người dân ngoại sẽ cho trăm hạt nhờ thiện chí của họ, hoặc duy nhất tại họ, hoặc tại họ và tại một tông đồ hay môn đệ sửa soạn họ cho Thầy.
* Những thửa ruộng gai góc là những kẻ lơ là, đã để xâm nhập vào những gai góc chằng chịt của lợi lộc cá nhân, làm ngộp hạt giống tốt. Phải canh chừng luôn luôn, luôn luôn, luôn luôn. Đừng bao giờ nói: “Ồ, từ nay tôi đã được đào tạo, gieo hạt, tôi có thể yên trí là tôi có thể sinh được những hạt cho đời sống đời đời”. Phải canh chừng: cuộc chiến giữa thiện và ác tiếp tục không ngừng. Các con có bao giờ quan sát một tổ kiến trong một căn nhà không? Chúng ở trên cái lò, bà nội trợ không để đồ ăn ở trên đó nữa, nhưng bà để trên bàn. Chúng đánh hơi trong không khí và tấn công cái bàn. Bà để trên chiếc bàn nghi thức trong phòng, chúng đi qua lỗ ổ khóa. Bà treo thực phẩm trên trần, chúng theo con đường dài dọc theo bờ tường và xà nhà, chúng xuống theo sợi giây treo và thanh toán. Bà đốt chúng, xịt thuốc trừ kiến rồi bình an, tưởng là đã diệt được hết. Ôi! Nếu bà không canh chừng thì, ngạc nhiên chừng nào! Đây, xuất hiện những con mới nở ra khỏi trứng, và tất cả lại bắt đầu. Cũng vậy bao lâu ta còn sống... Phải canh chừng để nhổ hết rễ những cỏ xấu từ khi nó vừa xuất hiện, nếu không nó sẽ mọc thành cái thảm gai và làm ngộp hạt giống. Các lo lắng về thế tục, các trò bịp bợm của giầu sang tạo ra những rối rít chằng chịt, nhận chìm cây được gieo bởi Thiên Chúa và ngăn cản nó tạo thành bông.
* Bây giờ đến những thửa ruộng đầy sỏi đá. Có biết bao thứ này trong Israel! Đó là những kẻ thuộc về “con cái của các luật” như ông anh Juđa của Thầy đã nói rất đúng. Không có ở đó tảng đá duy nhất của chứng nhân, không có tảng đá của Lề Luật, chỉ có một đống đá sỏi vụn: các luật khốn nạn của loài người, tạo ra bởi loài người. Biết bao và biết bao người, bởi thế lực của họ, đã làm cả một cái vung để đậy viên đá Lề Luật. Đó là sự hư hỏng đã làm ngăn cản hạt giống đâm rễ. Rễ không còn của ăn, không còn đất, không còn tinh thần bổ dưỡng. Nước đọng trên lớp đá làm hư cây, mặt trời chiếu trên các luống làm khô cháy các cây nhỏ. Đó là tinh thần của những kẻ đã thay thế giáo lý đơn giản của Thiên Chúa bằng những giáo thuyết phức tạp của loài người. Họ đón nhận lời Thầy, kể cả với niềm vui.Tình cờ lời Thầy rung chuyển và lôi cuốn họ, nhưng rồi... Phải anh hùng để cày cuốc và dọn dẹp thửa ruộng, tức là dọn dẹp linh hồn và tâm trí cho khỏi cái đống đá vụn của nhà hùng biện khoa trương, lúc đó hạt giống sẽ ăn rễ và nảy sinh một chòm lúa rậm. Nếu không, nó không sinh gì cả. Chỉ cần một sự sợ loài người trả đũa, chỉ cần một sự suy nghĩ: “Nhưng sau đó, các người quyền thế, họ sẽ làm gì tôi?” là hạt giống khổ sở sẽ héo hon, không của nuôi. Chỉ cần là tất cả đống đá vụn vùng vẫy với hàng trăm và hàng trăm qui tắc vô ích của nó, những thứ đã thay thế giáo điều thật, là ôi thôi, con người hư đi cùng với hạt giống nó đã nhận. Israel đầy những thứ người này. Điều này cắt nghĩa tại sao những kẻ mạnh thế trong nhân loại thường đi trên đường ngược với chiều tiến về phía Thiên Chúa.
* Sau cùng, để chấm dứt, là thửa ruộng có nhiều đường đi trống trải, đầy cát bụi. Đó là những kẻ chơi bời ích kỷ. Luật của họ là sự tiện nghi, mục đích của họ là hưởng thụ. Họ không biết mệt để ngủ, nghỉ, cười, ăn... Tinh thần thế gian là vua của họ. Cát bụi của lạc thú phủ kín mặt đất, làm cho đất trở nên chai. Chim chóc, tượng trưng cho sự hoang phí, sà xuống trên hàng ngàn lối đi mà người ta đã mở ra để làm cho đời sống dễ dàng hơn. Tinh thần thế gian tức là đứa qủi quyệt, nghiến ngấu và phá hủy tất cả hạt giống rơi trên con đường mở rộng cho cho tất cả các loại nhục dục và khinh xuất.
Các con đã hiểu chưa? Các con có gì muốn hỏi nữa không? Không. Vậy chúng ta có thể đi nghỉ để ngày mai đi Caphanaum. Thầy còn phải đến một nơi nữa trước khi bắt đầu cuộc hành trình đi Jêrusalem cho lễ Vượt Qua.
(Dịch giả : Nữ tu Phạm Thị Hùng, CMR.)